Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Orlov_S_A_-_Turetskiy_yazyk_Praktikum_ustnoy_rechi_Urovni_A1-A2_2014_MGIMO-Universitet

.pdf
Скачиваний:
14
Добавлен:
05.05.2022
Размер:
10.69 Mб
Скачать

nur

 

свет

salıncak

 

качалка, люлька

keder

 

печаль

yas

 

траур

çakıl

 

галька

elmas

 

алмаз

 

Barış Manço

 

(1943 - 1999)

 

Bugün Bayram

Sen gittin gideli içimde öyle bir sızı var ki, Yalnız sen anlarsın,

Sen şimdi uzakta cennette meleklerle bizi düşler ağlarsın… Bugün bayram erken kalkın çocuklar,

Giyelim en güzel giysileri,

Elimizde taze kır çiçekleri üzmeyelim bugün annemizi… Sen yaz geceleri yıldızlar içinde,

Ara sıra bize göz kırparsın,

Sen soğuk günlerde kalbimi ısıtan en sıcak anısın… Bugün bayram erken kalkın çocuklar,

Giyelim en güzel giysileri,

Elimizde taze kır çiçekleri üzmeyelim bugün annemizi… Bu gün bayram çabuk olun çocuklar,

Annemiz bugün bizi bekler, Bayramda hüzünlenir melekler, Gönül alır bu güzel çiçekler.

 

Sözler

 

 

gittin gideli

с тех пор как ушла

içimde sızı var

на душе тяжело

cennet

рай

melek,-ği

ангел

düşlemek

грезить

giysi

одежда, наряд

üzmek

огорчать

göz kırpmak

подмигивать

anı (hatıra)

память

 

151

 

hüzünlenmek

 

 

грустить, печалиться

 

 

gönül almak

 

 

радовать

 

 

Bölüm 7. Maniler (Частушки).

 

 

 

 

 

 

 

 

Bahçelerde saz olur,

 

 

Asmada üzüm sana,

 

 

Gül açılır yaz olur,

 

 

Kem midir sözüm sana?

 

 

Ben yârime gül demem,

 

 

Sabah yıldızı gibi

 

 

Gülün ömrü az olur.

 

 

Dikmişim gözüm sana.

 

 

***

 

***

 

 

Akşamın vakti geçti,

 

 

Gök yüzü mavi kaldı,

 

 

Bir güzel baktı geçti,

 

 

Kuş uçtu yavru kaldı,

 

 

Saçını kement etti,

 

 

Anahtar yar koynunda

 

 

Boynuma attı, geçti.

 

 

Gönlüm kilitli kaldı.

 

 

 

 

Sözler

 

 

saz

 

восточный музыкальный

 

 

yâr,-im

инструмент

 

 

 

возлюбленный (-ая)

 

 

ömür,-mrü; hayat

 

жизнь

 

 

kement

 

коса; аркан

 

 

asma

 

виноградная лоза

 

 

kem

 

плохой, дурной

 

 

göz dikmek

 

зд.: засмотреться

 

 

yavru

 

детеныш, зд.: птенец

 

 

anahtar

 

ключ (двери)

 

 

koyun (-ynu)

 

(за) пазуха

 

Bölüm 8. Türküler (Напевы).

Kınalı kızım

Ah kızım kızım, kınalı kızım

 

Kızım kızım kınalı kızım

Bir tek yıldızım.

 

Seni bir kasap istiyor

Seni de bir bahçıvan istiyor

 

Vereyim ona.

Vereyim kızım.

 

Ana ben varmam ona

 

 

Ah ana ana, dilleri yana,

 

Kasabın etleri çoktur

 

152

Ben varmam ona

Onun da çizmeleri vardır Yıkatır bana.

Kızım kızım kınalı kızım Seni bir sarraf istiyor Vereyim ona.

Ana ben varmam ona Sarrafın altını çoktur Saydırır bana.

Kızım kızım kınalı kızım Seni bir bakkal istiyor Vereyim ona.

Ana ben varmam ona Bakkalın yemişi çoktur Yedirir bana.

Kıydırır bana.

Kızım kızım kınalı kızım Seni bir terzi istiyor Vereyim ona.

Ana ben varmam ona Terzinin dikişi çoktur Diktirir bana.

Ah kızım kızım,kınalı kızım Bir tek yıldızım

Seni de bir genç istiyor Vereyim kızım.

Ah ana ana, dilleri yana Ben varırım ona

Onun da hiçbir şeyi yoktur Yaptırmaz bana

Sarılır bana.

 

Sözler

 

 

 

kına

 

хна

kınalı kız

 

девушка перед свадьбой

bahçıvan

 

(красятся хной)

 

садовник

dilleri yana

 

зд.: брось разговор

sarraf

 

меняла (денег на улице)

varmak

 

зд.: выходить за кого-л.

çizme

 

сапог

saydırır bana

 

заставит считать меня

yemiş (meyve)

 

фрукты; ягода

yedirmek

 

зд.: угощать

kasap

 

мясник

kıydırmak

 

заставить делать фарш

terzi

 

портной

dikiş

 

зд.: шитье

153

diktirmek

заставить шить

sarılmak

зд.: обнимать

Bölüm 9. Bir masal (Сказка). Üç arkadaş

Evel zaman içinde, kalbur saman içinde Uzun Ahmet, İnce Veli, Kel Mehmet isminde üç arkadaş varmış.

Uzun Ahmet, çok uzun boylu, zayıf, aklı az; İnce Veli, küçük, zayıf, hastalıklı; Kel Mehmet de akıllı, kurnaz, kel kafalı bir delikanlı idi. Bunlar aynı memleketin aynı mahallesinde doğup beraber büyümüşler.

Bir gün her üçü de işsiz kalmış, iş bulmak için yola çıkmışlar. Az gitmişler, uz gitmişler, dere tepe düz gitmişler, bir metrecik yol gitmişler. Günlerden bir gün, çarşısı güzel, insanları neşeli, her

tarafı ağaçlık ve yeşillik, deniz kenarında bir memlekete varmışlar. Uzun Ahmet bir kahveciye, İnce Veli bir ahçıya, Kel Mehmet

de bir kunduracıya çırak olmuş. Daha üç gün geçmeden ustaları sermayeleri tüketmeğe başlamışlar. Bunları uğursuz sayarak kovmuşlar.

Bu üç arkadaş, aynı şehirde dönmüşler, dolaşmışlar, başka bir iş bulmamışlar. Uzun Ahmet’le İnce Veli, Kel Mehmet’ten ayrılarak memleketlerine dönmüşler. Kel Mehmet, orada kalmış. Çarşıda dolaşmağa başlamış.

Bu sırada bir balıkçı dükkânında taze balıklar görmüş. Bunları canı çekmez mi?

Dükkâncıya yaklaşarak:

Kaç paraya? diye sormuş. Balıkçı:

Tanesi 15 kuruş, diye cevap vermiş.

Bunun üzerine, Kel Mehmet, cebindeki son parası olan 15 kuruşu balıkçıya vererek balığı almış. Kıra giderek çalı çırpı yakıp pişirmiş, balığı bir güzel yemiş.

Sonra kendi kendine düşünmüş: balık tutmak zor değil ya. Tutar satarım, para kazanırım, hem de karnımı doyururum.

Deniz kenarında dolaşmağa başlamış. Bir kayalığın arasına girerek orada akşama kadar uğraşmış, nihayet bir balık tutabilmiş.

154

Sevine sevine çarşıya doğru koşmağa başlamış. Adamın biri bunun önüne geçerek:

Balık kaç para? demiş. Kel Mehmet:

15 kuruşa veririm, diye cevap vermiş. Adam 15 kuruş vererek balığı almış.

Ertesi günü Kel Mehmet bir balık daha tutmuş.Yine çarşıya

getirmiş. Bir gün evelki adam karşısına çıkarak balığın fiatını sormuş.

Kel Mehmet bu sefer 25 kuruş istemiş. Adam 25 kuruşu derhal verip balığı almış. Kel Mehmet 25 kuruşu cebine koymuş ama, elindeki balığı iki gündür aynı adamın alışı da dikkatini çekmiş.

Üçüncü gün tuttuğu balığı da çarşıya getirdiği zaman adam karşısına çıkıp balığın fiyatını sorunca, Kel Mehmet:

Bugün balık satmıyorum. Ben yiyeceğim diye cevap vermiş. Doğruca bir kahveye gitmiş. Bağırsaklarını temizlemek için balığın karnını yarmış. Bir de ne bulsun? Balığın karnının ortasında

kocaman bir pırlanta taş yok mu?

Kel Mehmet birdenbire sevinmiş. O adamın niçin her gün önüne çıkıp da balığı istediğini anlamış. Etrafındakiler anlamasınlar diye balığı kağıtlara sarıp kendisini dışarıya atmış.

Doğruca deniz kenarına gitmiş. Meğer, yalnız o kayalık arasından tutulan balıkların karnından pırlanta taş çıkarmış.

Günlerce kayalığın yanından ayrılmamış. 20 tane balık tutup bunların karnını yarmış. Pırlantaları almış. Çarşıya gidip bir tanesini kuyumcuya satarak yüzlerce lira almış. Bu paralarla arkasına güzel üç kat elbise, ayağına da 4 çift kundura yaptırmış. Çamaşır almış. Şeklini değiştirdikten sonra doğruca memleketinin yolunu tutmuş.

Birkaç gün sonra memleketine vardığı zaman onu tanıyamamışlar. O hemen arkadaşlarını bulmuş. Uzun Ahmet’le İnce Veli’ye sermaye vererek dükkân açmış. Kendisi büyük bir köşk yaptırıp fakirlere, kimsesizlere para dağıtmış. Sonra ticarete başlamış. Çok zengin olmuş. Herkes kendisinden memnun olmuş.

 

Sözler

 

 

aklı az

не очень неумный

hastalıklı

болезненный

155

kurnaz

хитрый, лукавый

kel kafalı

лысый

çarşı

рынок; магазин

neşeli

веселый, радостный

ahçı (aşçı)

повар

çırak,-ğı

подмастерье, ученик

sermaye

капитал

tükenmek

кончаться, иссякать

tüketmek

кончать, исчерпать

uğursuz

несчастный, злополучный

canım çekiyor

душа моя просит

kır

поле, степь; равнина

çalı

кустарник, кусты

çırpı

обрезанные ветки, хворост

kaya

скала; твердый камень

dikkat çekmek

привлекать внимание

ba(ğı)rsak

кишки, внутренности

karın

живот, нутро, утроба, брюхо

yarmak

рассекать, расскалывать

pırlanta

брильянт

üç kat elbise

три смены платья, одежды

çift

пара

kundura

обувь, полуботинки

çamaşır

белье

köşk

вилла, дворец

dağıtmak

распределять, раздавать

156

Приложение / Ek 1

 

 

Dikkat!

Внимание!

öğretmenim

зд.: товарищ преподаватель

hocam

зд.: учитель (уважительно)

albay

полковник

albayım

товарищ полковник

yarbay

подполковник

yarbayım

товарищ подполковник

beşinci

пятый

dil

язык

grup

группа

dil grubu

языковая группа

Türkçe

зд.: турецкий язык

ders

урок

Türkçe dersine

к уроку турецкого языка

hazır

готов(ый)

nöbetçi

дежурный

hasta

больной;

sınıf

зд.: курс; класс (в школе)

sınıf komutanı

начальник курса

sınıf komutanın yanında

зд.: он у начальника курса

yok

нет (не имеется)

arzederim

доклад окончен

öğrenci

слушатель (курсант, студент,

Merhaba asker!

учащийся)

зд.: Здравствуйте товарищи!

Sağol!

(обращение к военнослужащим)

зд.: Здравия желаем!

Nasılsınız?

Как вы (себя чувствуете)?

Rahat ol!

Вольно!

Oturunuz!

Садитесь!

bugün

сегодня

Türkçe dersimiz

зд.: (унас) уроктурецкогоязыка

var

есть (имеется)

ben

я

öğretmeniniz

ваш преподаватель

157

profesör

профессор

doktor

доктор

doçent

доцент

adım

меня зовут (мое имя)

adı

его зовут

daha

ещё

bir

один

iki

два

kim

кто

Adınız ne?

Как Вас зовут?

çok

очень (много)

çok iyi

очень хорошо

Ders bitti!

Занятие окончено!

Allaha ısmarladık!

До свидания, товарищи!

3. Alıştırma:

Встать, смирно; товарищ преподаватель; товарищ полковник; товарищ подполковник; пятый; языковая группа; к уроку турецкого языка; готов; дежурный; у нас больных нет; он у начальника курса; доклад окончен; курсант; здравствуйте товарищи; здравия желаем; как вы себя чувствуете; вольно; садитесь; есть (имеется); я; ваш преподаватель; доцент; меня зовут; его зовут; еще; один; два; кто; как вас зовут; очень (много); очень хорошо; занятие окончено; до свидания, товарищи.

 

Приложение / Ek 2

 

 

 

bu

 

это; этот (эта)

evet

 

да

grubunuz

 

ваша группа

eksik

 

зд.: отсутствующий

o

 

он

yemekhanede

 

в столовой

bugün

 

сегодня

biraz

 

немного

şimdi

 

сейчас

komutan

 

командир; начальник

grup komutanı

 

командир группы

çavuş

 

сержант

158

er

рядовой

soyadı

его фамилия

sivil

гражданский

subay

офицер

binbaşı

майор

fakülte

факультет

fakültemizin komutanı

начальник нашего факультета

general

генерал

Teşekkür ederim!

Благодарю!

3. Alıştırma:

Это; да; ваша группа; отсутствующий; он; в столовой; сегодня; немного; сейчас; командир; начальник; командир группы; сержант; рядовой; его фамилия; гражданский; курс; начальник курса; офицер; майор; факультет; начальник нашего факультета; генерал; благодарю.

Приложение / Ek 3 Bölüm 1. Rapor (Доклад).

Dikkat!

Смирно!

Hocam!

Товарищ преподаватель!

Albayım (yarbayım)!

Товарищполковник(подполковник)!

Beşinci dil grubu Türkçe

Пятая языковая группа готова

dersine hazırdır.

к занятию по турецкому языку.

grup nöbetçisi

дежурный по группе

askeri öğrenci

курсант

çavuş

сержант

Arz ederim!

Доклад (ответ) окончен!

Merhaba asker!

Здравствуйте, товарищи!

Sağol!

Здравия желаю (желаем)!

Nasılsınız?

Как дела!

Sağol!

Спасибо!

Rahat ol!

Вольно!

Oturun!

Садись!

Allaha ısmarladık asker!

До свидания, товарищи!

Sağol!

Здравияжелаем(Досвидания!)

Benim!

Я!

159

Emredersiniz!

Есть!

 

Siz bilirsiniz komutanım!

Так точно!

 

Bilemem!

Не могу знать!

 

Anlıyamadım.

Не понял!

 

Anlatabildim mi?

Поняли?

 

evet

да

 

hayır

нет

 

Affedersiniz,benanlıyamadım.

Извините, я не понял!

İzninizle.

С вашего разрешения.

Hocam, izninizle gireyim mi?

Товарищ

преподаватель,

 

разрешите войти?

 

Hocam, izninizle oturayım

Товарищ преподаватель, раз-

mı?

решите сесть?

 

Hocam, izninizle çıkayım

Товарищ преподаватель, раз-

mı?

решите выйти?

 

Sizden bir ricam var.

У меня к вам просьба.

Sizden bar zahmet.

Если Вам не трудно.

Ne istiyorsunuz?

Что вы хотите?

 

Ne buyurdunuz?

Чего изволили?

 

İzninizle bir sualim var.

Разрешитезадатьодинвопрос?

Sorabilir miyim?

Можно задать вопрос?

Приложение / Ek 4

 

Bölüm 5. İşgünü (Рабочийдень).

 

 

 

kalk borusu

сигнал «Подъем!»

sabah jimnastiği

утренняя физзарядка

sabah yoklaması

утренний осмотр

kahvaltı, sabah yemeği

завтрак

 

ders

урок

 

Türkçe dersi

урок турецкого языка

tarih dersi

урок истории

 

askerlik dersi

урок по военной подготовке

askeri coğrafya dersi

урокповоенномустрановедению

topografya dersi

урок по топографии

beden terbiyesi dersi

урок по физпоготовке

talim dersi

урок по строевой подготовке

paydos, teneffüs

перерыв, перемена

160

Соседние файлы в предмете Международные отношения Турция